Humanistyka i technologia - pierwsza warszawska edycja THATCamp już za nami

THATCamp, czyli The Humanities and Technology Camp, to wspólna nazwa dla organizowanych na całym świecie od 2008 roku spotkań dotyczących relacji pomiędzy nowymi technologiami a szeroko rozumianą humanistyką i naukami społecznymi. Ich celem jest wymiana różnorakich doświadczeń pomiędzy twórcami, odbiorcami i badaczami, a związanych z obecnością humanistyki w świecie cyfrowym. Spotkania mają charakter nieformalny i otwarty. Organizatorzy starają się znieść tradycyjny podział na prelegentów i słuchaczy, tak by zredukować związane z nim ograniczenia: każdy chętny może zatem zgłosić swoje wystąpienie lub wziąć udział w dyskusji. I choć wśród uczestników nie ma arbitralnego uprzywilejowania, a kształt całości jest dość elastyczny i dynamiczny, to spotkania bynajmniej nie stają się chaotyczne, ale charakteryzują się spontanicznie powstałym porządkiem.

6 listopada w Warszawie odbyła się pierwsza stołeczna edycja THATCamp. Jej organizatorem było Centrum Humanistyki Cyfrowej z Instytutu Badań Literackich PAN we współpracy z kawiarnią MiTo. Podczas spotkania, w którym udział wzięło kilkadziesiąt osób, odbyło się kilkanaście wystąpień dotykających różnych obszarów tematycznych. Uczestnicy prezentowali zagadnienia związane m.in. z internetowymi bazami tekstów i czasopism, alternatywnymi narzędziami udostępniania treści opartymi na modelu 2.0, a także z nowymi zjawiskami w obszarze tworzenia i wykorzystywania kultury i nauki.
Prof. Włodzimierz Bolecki prezentuje internetowy projekt wydawniczy "Sensualność w kulturze polskiej" podczas THATCamp w Warszawie

Spotkanie dowiodło, że związki nauk humanistycznych i społecznych z technologią przebiegają dziś na wielu różnych poziomach, zaś ich zastosowanie bywa częstokroć bardzo odmienne. Najlepszą ilustracją tej różnorodności może być fakt, iż nowoczesne narzędzia informatyczne są dziś z pożytkiem wykorzystywane w tak na pozór dalekich od siebie dziedzinach, jak stylistyka, edytorstwo, krytyka literacka czy leksykografia.

W warszawskim spotkaniu THATCamp wzięli też udział pracownicy CeON: Michał Starczewski opowiedział zebranym o bazie bibliograficznej CEJSH, zaś Joanna Raczkowska zaprezentowała serwis Otwórz Książkę.

 

AMUR i przepis na sukces repozytorium

W sekcji Analizy publikujemy kolejny wywiad. Naszym gościem jest tym razem Małgorzata Rychlik, współtwórczyni poznańskiego AMUR (Adam Mickiewicz University Repository) - jednego z najdynamiczniej rozwijających się repozytoriów uczelnianych w Polsce - z którą rozmawiamy m.in. o sytuacji otwartej nauki w naszym kraju, efektywnym promowaniu otwartego dostępu, a także czynnikach warunkujących powodzenie implementacji i rozwoju projektów repozytoryjnych.

 

Przyszłość europejskiej infrastruktury dla otwartego dostępu

Otwarty dostęp do publikacji naukowych staje się w Europie standardem, a w nowym programie ramowym Horyzont 2020, rozpoczynającym się w 2014 roku, realizowany będzie pilotaż dotyczący otwartych danych. Odbywający się 5 listopada w Wilnie warsztat Prawne aspekty i zrównoważony rozwój infrastruktury dla otwartego dostępu poświęcony był dyskusji nad rozwiązaniami prawnymi dotyczącymi udostępniania i korzystania z danych badawczych.

W trakcie wydarzenia zaprezentowane zostały wnioski z raportów OpenAIREplus analiza prawna, konkluzje i rekomendacje dla danych i dostawców infrastruktury oraz Infrastruktura otwartego dostępu drugiej generacji dla badań w Europie opracowanych przez instytucje z krajów członkowskich. Pokazują one, że otwarte udostępnianie danych wymaga wypracowania nowych rozwiązań nie tylko infrastrukturalnych, ale także prawnych i organizacyjnych. Europejski raport obejmuje również analizę sytuacji w Polsce. Za jej opracowanie odpowiadało ICM UW, polski partner inicjatywy OpenAIREplus, odpowiedzialny za stworzenie europejskiej infrastruktury dla otwartej nauki, wspieranej i rozwijanej dzięki wsparciu Komisji Europejskiej.

Autorzy raportu rekomendują ustawodawcom dostosowanie przepisów o dozwolonym użytku, a naukowcom korzystanie ze standardowych licencji Creative Commons, które pozwalają udzielić szerokiego zezwolenia na korzystanie z wyników badań, dzięki czemu użytkownik unika wielu wątpliwości związanych z przepisami o dozwolonym użytku.

Otwarty dostęp do publikacji i wyników badań naukowych został uznany przez Komisję Europejską za jeden z głównych sposobów rozpowszechniania wiedzy i wzrostu innowacyjności w Europie. Efektem tego jest zapowiedź wprowadzenia obowiązku zapewnienia otwartego dostępu do wszystkich publikacji naukowych finansowanych z programu Horyzont 2020 (unijny program ramowy badań i innowacji na lata 2014–2020), którego uroczysta inauguracja w Polsce będzie miała miejsce w tym tygodniu. Wg zaleceń KE, również państwa członkowskie EU powinny zapewnić otwarty dostęp do publikacji naukowych powstałych w wyniku badań finansowanych ze środków publicznych, poprzez określenie i realizację jasnych strategii w tym zakresie.

Dane ICM UW pokazują, że w Polsce coraz szybciej rośnie liczba otwartych zasobów naukowych. Jednak w dalszym ciągu brakuje instytucjonalnych polityk, które spowodują, że otwarty dostęp stanie się trwałym i istotnym elementem polskiego systemu nauki.


Directory of Open Access Journals - analiza krytyczna

Zapraszamy do zapoznania się z kolejnym artykułem w sekcji Analizy. Dziś publikujemy tekst Michała Starczewskiego Directory of Open Access Journals jako narzędzie analityczne, w którym autor przedstawia katalog DOAJ, wskazując zarówno na jego potencjał, jak i niewykorzystane możliwości.

Głównym walorem prezentowanego tekstu jest solidne wsparcie analizy na konkretnych danych, których porównanie umożliwia ocenę stopnia, w jakim DOAJ obrazuje rzeczywisty stan panujący w obszarze czasopism udostępnianych w modelu otwartym. Dodatkowym plusem jest fakt, iż autor analizuje narzędzie w odniesieniu do naszego rodzimego kontekstu.

Gorąco zachęcamy do lektury!

Seminarium poświęcone indeksowaniu czasopism w bazach danych już w listopadzie

20 listopada Centrum Promocji Informatyki organizuje w Warszawie seminarium Indeksowanie czasopism w bazach danych.

W programie m.in. omówienie strategii przygotowywania czasopism do indeksacji oraz rekomendacje dla redaktorów naukowych dotyczące sposobów indeksowania czasopism w bazach, prezentacje bazy cytowań POL-index oraz Polskiej Bibliografii Naukowej, czyli modułu systemu POL-on. Ponadto dyskusja panelowa na temat tworzenia polskich baz bibliograficznych i krajowego wskaźnika cytowań.
Wśród prelegentów m.in. Wojciech Fenrich i Aleksander Nowiński z ICM.
Szczegóły organizacyjne są dostępne tutaj.

Centrum Otwartej Nauki jest partnerem medialnym wydarzenia. Serdecznie zapraszamy do udziału w seminarium.

Additional information